NỤ HÔN ĐẦU - Thơ LAN và Thơ Họa

                      

    NỤ HÔN ĐẦU

Nhìn lá vàng rơi luyến một người

Ngày đi vội vã chẳng từ tôi

Đò hoa rực rỡ rời bờ bến

Tiếng pháo rền vang vọng núi đồi

Mỗi độ thu sang buồn khó tả

Những lần bấc đến nhớ khôn nguôi

Làm sao quên được đêm đầu ấy

Nàng đã trao mình vị ngọt môi.

      LAN

(12/08/2025)

Thơ Họa: 

     TÌNH SI

Từ ly... hình bóng vẫn bên người

Phương ấy liệu nàng có nhớ tôi?

Chốn hẹn đường trăng vàng cúc giậu

Nẻo mong lối gió tím sim đồi

Đòi cơn sớm sớm lòng khôn tả

Trở giấc đêm đêm dạ khó nguôi!

Hoài niệm in sâu lời thệ hải

Duyên nồng đọng lại ấm làn môi!

12-5-2025

      Nguyễn Huy Khôi

 

NGƯỜI TÌNH TRONG MỘNG

Đã bấy nhiêu năm, một bóng người

Rạng ngời ngự trị đáy hồn tôi

Bồng bềnh mái tóc như mây nước

Tuyệt mỹ đường cong tựa sóng đồi

Ánh mắt nồng nàn duyên khó cưỡng

Dáng đi uyển chuyển mộng nào nguôi

Đoan trang, tính nết luôn đằm thắm

Lời nói khoan hòa ngọt khóe môi.

  Sông Thu

( 12/08/2025 )

 

      DĨ VÃNG

Giờ đây tự thú đã yêu người

Bậu hỡi khi nào thấu hiểu tôi?

Ảo mộng vùi chôn vào bãi cát

Niềm tây thổ lộ đến ven đồi

Qua mùa tuyết phủ tim hoài gợi

Dõi ánh trăng tàn dạ chẳng nguôi

Dĩ vãng ngày xưa đành khép lại!

Thình lình lệ nhỏ ấm bờ môi!

 Như Thu

08/12/2025

 

       NHỚ

Thu sang sao chạnh nhớ về người,

Người đã một thời vui với tôi.

Tôi nắm tay ai bên bến hẹn,

Hẹn ôm vai níu kéo xa đồi.

Đồi thông mây phủ giăng lòng xót,

Xót dạ bao ngày thấy khó nguôi,

Nguôi chỉ âm thầm sa mộng tưởng,

Tưởng chi cho đắng xé bờ môi!

                               *

Hãy để cho ngày tháng lặng trôi!

HỒ NGUYỄN

  (12-8-2025)

 

       BẮT ĐỀN

(Thơ vui Lan & Điệp)

Điệp đi quên đến biệt xa người

Bận quá! Nàng Lan chớ trách tôi

Vẫn nhớ, hẹn hò nơi bãi biển

Và mong gặp gỡ ở lưng đồi

Ngày về tay bắt xin quên giận

Buổi đến mặt mừng ắt sẽ nguôi

Hãy đợi, bắt đền nghen bậu nhé !

Hôn đầu thắm thiết ngọt bờ môi

Songquang

20250812

 

     SẦU TÌNH

Ngày xưa trên bến tiễn thầm người

Mãi hỏi lòng rằng lỗi tại tôi?

Dại ngẫm lời đà trao đủ ý

Tự suy chân đã vượt bao đồi

Hạ sang nỗi nhớ sầu day dứt

Thu đến tâm buồn não chẳng nguôi

Bến viễn em về nay có biết…

Nơi này có kẻ đắng bờ môi.

CAO BỒI GIÀ

  12-8-2025

 

CẢM XÚC BAN ĐÂU ẤY

Chạnh cảnh trời thu nhớ lắm người

Đâu ngày đôi tám ấy và tôi

Thẹn thùng dữ lắm khi nhìn mặt

Bẽn lẽn làm sao thoáng chạm đồi

Má ửng hây hồng ngây mùi tóc

Hương nồng phảng phất quyện bờ môi

Nghe chừng lẩy bẩy trao lời ái

Cảm xúc ban đầu mãi khó nguôi ...

Mai Vân-VTT

    13/8/25

 

     NỤ HOA MÔI

Đỉnh đèo hôm ấy có hai người

Họ đứng không hề tránh bóng tôi

Eo Quắn  chênh vênh trên sóng biển

Vũng Tàu chất ngất giữa đường đồi

Gió lùa mái tóc vương che chắn

Nắng giận hồn thơ rớt khó nguôi

Đôi kẻ ôm nhau như sợ ngã

Khách nhìn nụ nở thắm hoa môi …

Rancho Palos Verdes  12 - 8 – 2025

CAO MỴ NHÂN

 

      NỖI NHỚ

Vẫn mãi bâng khuâng nhớ bóng người

Một mùa thu nắng đổ bên tôi

Ngày nao gặp gỡ bên khung cửa

Hôm ấy chia tay dưới rặng đồi

Lời hứa đã sao đành cách biệt

Lòng đau còn đó chửa ngoai nguôi

Ráng chiều chưa tắt sau đầu ngõ

Trầm lắng u sầu ngập nét môi.

Lê Mỹ Hoàn

   8/2025

 

    XIN HỎI CÙNG AI

Xin hỏi cùng ai thương cảm người,

Buồn vui hòa lẫn có như tôi ?...

Gặp đời tranh cạnh yêu rồi ghét

Xảy chuyện tang thương xụp núi đồi.

Nhìn thấy cuộc đời là bể khổ,

Có còn thương ghét?... Hận khôn nguôi?...

Oan gia duyên nợ không nên kết,

Dẫu cuộc tình mình có ngọt môi...

Mỹ Nga

 13/08/2025 ÂL,20/06 nhuần /ẤT TỴ

 

ĐÂU NGỜ CÒN GẶP NHAU

Bất chợt hôm qua gặp lại người

Đã từng ngự trị trái tim tôi

Ập ùa kỷ niệm miền sông rạch

Tràn ngập yêu đương chốn đỉnh đồi

Lạc mất bao năm ngờ đã nguội

Nhận nhau đôi phút biết nào nguôi

Ước chi  vận nước không hề đổi

Để khỏi bây giờ lệ thấm môi

Hưng Quốc

       Texas 8-13-2025

 

    BỎ LẠI MÌNH TÔI

Thề hẹn bách niên mãn tuổi người

Em đi bỏ lại một mình tôi

Trong nhà lắm bữa cơm thành cháo

Ngoại cảnh nhiều nơi vũng hóa đồi

Chiếu rộng thừa tay buồn hết biết

Đêm dài thiếu vợ nhớ không nguôi

Tai thèm rót mật lời âu yếm

Lửa ái nồng nàn môi cháy môi

Lý Đức Quỳnh

   14/8/2025 

          MẮT LỆ

Tự nhủ từ đây xoá bóng người

Mà sao: tim chẳng nghe lời tôi!!!

Bao lần cố tránh con đường cũ

Nhất quyết không ngang ngọn dốc đồi

Kể cả công viên thường đứng đợi

Và nơi hiệu sách nhớ chưa nguôi

Tình ơi! Khờ quá ba mùa lá

Mắt lệ cay sè… môi đắng  môi

Kiều Mộng Hà

 Aug.14.2025 

THƠ VUI

TIẾP HỌA QUỲNH

Lòng đã si mê đắm bóng Người

Ai mà chẳng nhớ cứ gì tôi ?

Tình sâu há bợn cơm cùng cháo

Nghĩa nặng hiềm chi vũng với đồi?

Tay hẫng  nén thừa đành ngán bỏ

Vợ đền bù thiếu hẳn sầu nguôi?

Bõ thèm... hỷ hả ơn lời mật

Chớ cháy lửa nồng kẻo lợt môi?

                           15-8-2925

                     Nguyễn Huy Khôi 

TÌNH HẠ - Thơ Lê Mỹ Hoàn và Thơ Họa

            

         TÌNH HẠ

Hạ tàn theo cả một cơn mơ

Quán vắng hè xưa buổi hẹn hò

Nắng chói ven đường dâng nỗi nhớ

Tình nồng tuổi dại lắng men thơ

Áo mây tha thướt chiều hoang tưởng

Bước nhỏ bâng khuâng tối đợi chờ

Em đến ngạt ngào cơn gió thoảng

Ta bên bờ đứng lại chơ vơ.

Lê Mỹ Hoàn

  11/2024

Thơ Họa:

       HẠ XƯA

Sắc hạ ru thầm những giấc mơ

Lắng đưa xa vắng ngọt câu hò

Tiếng ve gợi não trầm tư dạ

Cánh phượng nung hồng ý tứ thơ

Hè đó hồn nhiên và viễn mộng

Ngày nao khao khát lẫn mong chờ

Vời xa nhớ lại lòng rưng rức…

Cho đến bây giờ vẫn vẩn vơ.

CAO BỒI GIÀ

   12-8-2025

 

     TÌNH HÈ

( bát vận đồng âm)

Cuối Hạ vừa tan một giấc mơ

Những đêm thao thức viết thành thơ

Gởi người bên ấy đang nhung nhớ …

…và kẻ phương ni đã ngóng chờ

Em gái quê nhà còn bỡ ngỡ

Anh trai đất lạ vẫn bơ vơ

Xin ai thơ đến… xem đừng bỏ

Hãy để cùng ta đến hát hò

Songquang

 20250812

 

  TÀN MỘT GIẤC MƠ

Ôm ấp trong đời một giấc mơ

Thầm yêu bởi tiếng hát, câu hò

Hạ qua buồn bã tìm men rượu

Thu đến âu sầu kết mộng thơ

Nhớ nhỏ từng chiều ra bến đợi

Trông người mỗi tối thắp đèn chờ

Tim này ai dẫm mà đau đớn

Ta mất em rồi cứ trách vơ.

LAN.

    (13/08/2025)

 

TÌNH BẮC DUYÊN NAM

Một tối nào ngồi ở quán MƠ

Bỗng lòng say đắm mấy câu hò:

Cái Răng Vàm Xáng… chàng còn nhớ?

Ba Láng Phong Điền… ai mãi chờ !!!(*)

Trầm ấm miền Tây lời ướt mượt

Xuyến xao Hà Nội ý vu vơ…

Ngờ đâu định mệnh se duyên thắm

Trai Bắc giờ thành rể xứ Thơ (**)

Kiều Mộng Hà

 Aug.12.2025

(*) Câu hò :

Ầu ơ: Cái Răng, Vàm Xáng, Ba Láng, Phong Điền

Anh có thương em cho bạc cho tiền

Ầu ơ: Đừng cho lúa gạo… ầu ơ : xóm giềng họ cười chê

(**) xứ Cần Thơ

 

       BẾN MƠ

     (Bát vận đồng âm)

Lũ lượt sang đò dậy bến mơ!

Dường nghe lảnh lót tựa ai hò?

Vui mừng giọng trỗi say làn gió

Tủm tỉm môi cười đọc bức thơ

Thủa ấy lòng e ngày gặp gỡ

Chiều kia mắt dõi dạ trông chờ!

Bây chừ chẳng ước tròn duyên nợ

Nhắc khẽ riêng mình chớ nhận vơ!   

 Như Thu

08/12/2025

 

     BƯỚC THU VỀ 

Chiều buồn, bước tới rặng đồi mơ

Nghe sáo chơi vơi nhấc giọng hò

Mới biết người vui quên hẹn bạn

Càng hay khách lạ sớm say thơ

Bỗng đâu bạch mã buông câu nhẹ

Bởi đó hoàng hoa chuốc rượu chờ

Hạ đã lui sâu vào quá khứ

Thu thầm gọi lá rụng vu vơ…

Rancho Palos Verdes.  12 - 8 - 2025

CAO MỴ NHÂN

 

    NHỚ HẠ XƯA

Hè đã qua rồi loáng thoáng mơ,

Trường xa phượng thắm nhả câu hò.

Chói chang nắng chiếu hàng hiên bóng,

Môi nở tươi mềm khối ý thơ.

Áo trắng tung bay sân thả bước,

Mắt trơ đưa liếc góc ngồi chờ.

Mùa thi hai đứa xa lìa lớp,

Nay trãi u sầu ngóng vẩn vơ!

                        *

Tuổi học trò xưa mộng kết mơ!

HỒ NGUYỄN

 (12-8-2025)

 

      HẠ NHỚ

Vỡ tiếng ve ran thức hạ mơ

Ùa về hoài niệm thuở reo hò

Líu lo cửa lớp lời chim hót

Ríu rít sân trường tiếng trẻ thơ

Náo nức hồn vương mùa phượng đến

Bồi hồi mắt tưởng dáng em chờ

Ngày trôi xao xuyến niềm nhung nhớ

Day trở nẻo về dạ vẩn vơ!

13-8-2025

     Nguyễn Huy Khôi

 

NGÀY HỘI ĐƯỢC MÙA

Có tiếng oang oang phá giấc mơ,

Quả là con nít quậy reo hò.

Đầu, lòng nhắm rượu, kêu người lớn,

Bóng lợn bơm hơi, gọi trẻ thơ.

Đánh đụng con heo, ai nấy đợi,

Chung vui bữa cỗ, mọi người chờ.

Năm nay lúa chín vàng đồng ruộng,

Được trúng tha hồ mà vét vơ.

Đỗ Quang Vinh

   12-8-2025

 

TIẾNG HÒ TRÊN SÔNG

Sông chiều cảnh đẹp tựa trong mơ

Văng vẳng bên tai một khúc hò

Nỗi oán ngậm ngùi theo tiếng gió

Niềm đau trĩu nặng quyện lời thơ

Dạ người chinh phụ hoài trông đợi

Lòng kẻ cô nhi mãi ngóng chờ

Chinh chiến đã qua, sầu chẳng dứt

Cuộc đời vẫn chịu cảnh bơ vơ.

   Sông Thu

( 13/08/2025 )

 

TÌNH ĐẦU THƠ DẠI

Hạ chiều mây dệt đẹp như mơ

Nắng nhạt cây xanh mát hẹn hò

Nước chảy mặt hồ gờn gợn sóng

Tình đầu thơ dại đắm hồn thơ...

Bổng chốc gió mưa về bất chợt

Giọt đắng sau mưa mãi đợi chờ.

Tình đến ngọt ngào như uống mật,

Để giờ hụt hẫng cảnh bơ vơ...

Mỹ Nga

 13/08/2025. ÂL,20/06 nhuần/ẤT TỴ.

 

      CỐ LÝ

Cánh mộng ta về cố lý mơ

Đêm trăng gạo giã nhịp khoan hò

Hàng tre vút vít, âm hòa nhạc

Rặng liễu bồng bềnh, dáng tạo thơ

Lúa mới cha xay tràn thúng đựng

Chè khuya mẹ nấu xúm nhau chờ

Quê xưa ánh nguyệt ngời tâm trí

Đất khách soi đường kiếp vất vơ

Lý Đức Quỳnh

  13/8/2025 

      TÌNH THU

Thu vãn như đồng thấu nỗi mơ

Vào năm học rộn tiếng reo hò  

Sân trường ấm áp tình bè bạn

Đường sá tưng bừng tiếng trẻ thơ

Áo trắng chờn vờn nơi cổng đón

Bước chân ầm ỉ  khắp sân chờ

Khai trường thỏa nguyện lòng mong đợi

Giải lắm u buồn nhớ vẩn vơ …

Mai Vân-VTT

   14/8/25

 

    NẮNG HẠ MƠ

Tôi thích những chiều nắng Hạ mơ

Trên sông êm ả thoảng câu hò.

Nhạn trắng dật dờ khiến thẩn thơ.

Mõi mệt chiếc phà người đổ bến

Mơ hồ chạng vạng nguyệt mong chờ.

Hồn quê lai láng trời mây nước

Se sắt cõi lòng nghĩ vẩn vơ !

 Mailoc

08-14-25 

   HẠ THƯƠNG

Bên thềm hoa nở đẹp như mơ

Dáng hạ nghiêng nghiêng vẳng tiếng hò

Phượng vĩ ru hời duyên sách vở

Ve sầu rả rích nợ văn thơ

 Ai từng kỳ vọng niềm tương hợp

Ta mãi tư lương nỗi ngóng chờ

Biền biệt phương xa hoài cố thổ

Trưa hè kẻo kẹt hát vu vơ

Hưng Quốc

       Texas 8-14-2025

 

   YÊU NÀNG THƠ

      (Họa 5 vần)

Tình yêu vẫn đẹp tựa như mơ

Cho dẫu thời gian chẳng hững hờ.

Nàng dâng trọn vẹn đôi bầu rượu

Tớ hiến đủ đầy một túi thơ.

Vắng bậu phun châu, vần ý đợi

Không em nhả ngọc, bút nghiên chờ.

Thi hứng thiếu ai nên chểnh mảng

Trăng sao cũng lặn, giấy bơ vơ...

DUY ANH

08/15/2025

 

       ĐÊM HẠ

Đêm Hạ mưa rào xao giấc mơ

Bên tai văng vẳng giọng ai hò

Còn vương nắng chói chiều tia sót

Khó tả dạt dào hoạ xướng thơ

Hờ hững thói đời như mộng ảo

Thiết tha sầu thảm mãi thương chờ

Tàn canh thu đến càng se dạ

Biết tới chừng nào hết nghĩ vơ ..

 Yên Hà

16/8/2025

 

       HẠ TÀN

Hạ trắng vui buồn thoáng giấc mơ…

Miền Tây trai gái hát hay hò

Tình chàng nghĩa trọng khơi niềm nhớ

Ý thiếp thủy chung gởi tứ thơ…

Lướt thướt heo may chiều ngóng đợi

Bâng khuâng gió chướng tối trông chờ

Ngọt ngào sen nở hương thơm ngát

Trống vắng Hạ tàn nghĩ vẩn vơ…!

MAI XUÂN THANH

  Silicone Valley August 16, 2026  

 

Thành Ngữ Điển Tích: MỘT ĐIỂN TÍCH NĂM THÀNH NGỮ (Đỗ Chiêu Đức)

Thành Ngữ Điển Tích :  

           MỘT ĐIỂN TÍCH NĂM THÀNH NGỮ

   

                                   

       1.  LẠN TƯƠNG NHƯ HOÀN BÍCH QUY TRIỆU

       Có xuất xứ từ《Sử Ký. Liêm Pha Lạn Tương Như liệt Truyện 史 记· 廉 颇 蔺 相 如 列 傳》như sau:

       LIÊM PHA 廉 颇 là Đại Tướng kiệt xuất của nước Triệu. Năm Triêu Huệ Văn Vương thứ 16, ông đã đem binh đánh bại nước Tề, chiếm được đất Tấn Dương, uy danh lừng lẫy khắp chư hầu. Ông được phong là Tả Thượng Khanh, tương đương như chức Tả Thừa Tướng vậy.

       Triệu Huệ Văn Vương lại được viên ngọc bích của họ Hoà nước Sở, gọi là "Hòa Thị Bích 和 氏 璧 ", là bảo vật nổi tiếng trong chư hầu lúc đó. Vua Chiêu Vương nước Tần nghe tin, sai người đưa thư cho vua Triệu, xin đem mười lăm thành để đổi lấy viên ngọc bích. Vua Triệu cùng đại tướng quân Liêm Pha và các vị đại thần bàn rằng: Nếu cho Tần ngọc bích thì sợ không được thành của Tần, chỉ bị lừa, nếu không cho thì lại lo binh Tần đến đánh. Kế chưa quyết định, tìm người có thể sang trả lời cho nước Tần, tìm mãi mà chưa được ai. Khi đó người đứng đầu hoạn quan là Mục Hiền tiến cử hiền sĩ Lạn Tương Như 藺 相 如 với Triệu Huệ Văn vương. Vua Triệu liền cho mời đến, hỏi Lạn Tương Như rằng:

     - Vua Tần đem 15 thành đổi lấy viên ngọc của quả nhân, nên cho hay không? Tương Như đáp:

    - Tần mạnh, Triệu yếu, không cho không được. Vua Triệu nói:

    - Họ lấy ngọc ta mà không giao thành thì làm thế nào?

Lạn Tương Như nói:

    - Tần đem thành đổi lấy ngọc mà Triệu không cho, thì điều trái là ở Triệu. Triệu cho ngọc mà Tần chẳng giao thành thì điều trái là ở Tần. Xét lại kế đó thì thà cho ngọc để Tần chịu phần trái.

Vua Triệu hỏi:

   - Ai có thể sai đi sứ?

Lạn Tương Như nói:

   - Nếu nhà vua thiếu người, thần xin mang ngọc bích đi sứ. Thành có về tay nước Triệu thì ngọc mới ở lại đất Tần. Nếu thành không về, thần xin giữ nguyên vẹn viên ngọc đem về cho nướcTriệu.

     Triệu Vương bèn sai Tương Như mang ngọc sang hướng Tây vào đất Tần.

      Vua Tần Chiêu Tương vương đón tiếp Tương Như ở Chương đài. Ông mang ngọc bích dâng vua Tần. Vua Tần mừng rỡ, trao cho các mỹ nhân và các quan hầu xem, các quan hầu đều hô: Vạn tuế !

     Tương Như thấy vua Tần không có ý cắt thành cho Triệu, bèn tìm cách lấy lại ngọc quý. Ông tiến lên nói:

    - Ngọc bích có vết, tôi xin chỉ cho đại vương xem.

      Vua Tần không biết là kế, bèn trao ngọc bích, Tương Như bèn cầm lấy ngọc, đứng lùi tựa vào cột, nổi giận nói :

    - Đại vương muốn được ngọc, sai người đem thư đến vua Triệu. Vua Triệu cho mời quần thần bàn bạc, tất cả đều nói: "Nước Tần tham, cậy mình mạnh, đem lời nói suông để cầu lấy ngọc, chưa chắc đã giao thành cho ta". Họ bàn không muốn đưa ngọc bích cho Tần. Thần cho rằng: "kẻ áo vải chơi với nhau còn không dối nhau, huống nữa là nước lớn. Vả chăng vì một viên ngọc mà làm nước Tần mất vui thì không nên". Vì vậy nên vua Triệu trai giới năm ngày, sai thần mang ngọc bích đi, vái mà đưa ở giữa triều đình. Tại sao thế ? Vì trọng cái uy của nước lớn để tỏ lòng tôn kính vậy. Nay thần đến đại vương tiếp thần ở một nơi tầm thường, lễ tiết rất khinh mạn. Được ngọc, đại vương đưa cho các mỹ nhân để đùa bỡn thần. Thần xem đại vương không có ý giao thành cho vua Triệu, cho nên thần lấy ngọc về. Nếu đại vương cứ muốn bức bách thần, thì đầu thần và viên ngọc đều vỡ ở cái cột này !   

                   

                       Lạn Tương Như HOÀN BÍCH QUY TRIỆU 完 璧 歸 趙

     Tương Như cầm viên ngọc, nhằm cái cột, làm như muốn đập đầu và cả ngọc vào cột. Vua Tần sợ ông đập vỡ viên ngọc nên vội ngăn lại, gọi quan đương sự cầm địa đồ đến, chỉ chỗ 15 thành từ chỗ này trở đi để cắt cho nước Triệu. Tương Như đoán vua Tần chỉ lừa dối, tuy giả vờ cho Triệu thành, nhưng thực ra thì không thể được thành, bèn bảo vua Tần:

     - Ngọc bích họ Hoà thiên hạ đều nhận là của báu, vua Triệu sợ không dám không dâng. Khi đưa ngọc, vua Triệu trai giới năm ngày, nay đại vương cũng nên trai giới 5 ngày, đặt lễ cửu tân thì thần mới dám dâng ngọc.

       Vua Tần thấy không có cách gì ép được, bèn hứa với ông trai giới 5 ngày, cho Tương Như ở lại quán tân khách Quảng Thành. Ông đoán vua Tần tuy trai giới, nhưng thế nào cũng bội ước không trao thành, nên sai người hầu đi theo đoàn sứ của mình mặc áo ngắn, mang viên ngọc đi theo đường tắt, trốn về nộp lại ngọc bích cho vua Triệu.

      Vua Tần sau khi trai giới 5 ngày bèn đặt lễ cửu tân ở triều đình để tiếp Lạn Tương Như. Tương Như đến, nói với vua Tần:

    - Nước Tần từ đời Mục Công đến nay, hơn 20 đời vua, chưa từng có ai giữ trọn lời hứa. Quả thực, thần sợ bị nhà vua lừa, lại phụ lòng nước Triệu, nên đã sai người cầm ngọc lẻn về đến nước Triệu rồi. Vả lại, Tần mạnh mà Triệu yếu, đại vương sai một người sứ giả đến Triệu thì Triệu lập tức đem ngọc sang dâng. Nay mạnh như nước Tần mà lại cắt trước mười lăm thành để cho Triệu thì Triệu đâu dám giữ ngọc bích để mắc tội với đại vương Thần biết rằng lừa dối đại vương là tội đáng chết. Thần xin tự nguyện vào vạc nước sôi ở nơi đây. Xin đại vương và quần thần bàn bạc kỹ cho.

       Vua Tần và quần thần nhìn nhau cùng hậm hực, các tướng Tần muốn giết ông nhưng vua Tần ngăn lại nói:

     - Bây giờ giết Tương Như cũng không lấy được ngọc, mà chỉ làm tuyệt tình giao hảo giữa Tần và Triệu. Chi bằng nhân việc này mà hậu đãi ông ta, cho ông ta về Triệu. Vua Triệu há vì một viên ngọc bích mà lừa dối Tần sao?

      Do đó, vua Tần vẫn tiếp Tương Như ở triều đình, lễ xong cho về. Sau khi Tương Như về, vua Triệu khen ông là một quan đại phu giỏi, đi sứ không khuất nhục với chư hầu, bèn phong ông làm Thượng Đại Phu. Kết quả sau đó Tần không đổi thành cho Triệu mà Triệu cũng không đem ngọc bích cho Tần.

                                    

                                           

                HÒA THỊ BÍCH 和 氏 璧          

      Từ tích trên, ta có thành ngữ HOÀN BÍCH QUY TRIỆU 完 璧 歸 趙 : chữ HOÀN 完 ở đây là Hoàn Hảo, Hoàn Toàn; chớ không phải HOÀN 還 là Trả Lại, nên thành ngữ nầy có nghĩa là: Đem trở về nước Triệu (Quy Triệu) viên ngọc bích hoàn toàn hoàn hảo không bị sứt mẻ chút nào cả!  Sau nầy dùng rộng ra, hễ trả lại món đồ nào cho ai đó một cách hoàn hảo, không bị suy suyển hay sứt mẻ gì cả thì đều được nói là "Hoàn Bích Quy Triệu" cả .

       Trong "Đại Nam Quốc Sử Diễn Ca" của Lê Ngô Cát và Phạm Đình Toái có câu:

                       Một hai ngăn đón hành trần,

                  Để cho TRIỆU BÍCH về Tần sao nên ?!

      Lại một lần...

      Tần Vương phái sứ thần đến mời Triệu Vương đến dự hội nghị giao hảo ở Mẫn Trì. Triệu Vương lo sợ không muốn đi. Tướng Liêm Pha cùng Lạn Tương Như bàn rằng: "Nếu như Đại Vương không đi thì tỏ ra nước Triệu ta hèn yếu và khiếp sợ trước nước Tần sao?" Triệu Vương đành phải cùng Lạn Tương Như  phó hội. Còn Tả Thượng Khanh Tướng quân Liêm Pha thì dẫn binh đưa đến biên giới hai nước và hẹn với Triệu Vương rằng: Nếu trong vòng ba mươi ngày mà Tần Vương cố tình giữ lại không cho về nước, thì Liêm Pha sẽ lập Thái Tử lên ngôi kế vị, để đập tan ý đồ giữ vua Triệu lại để làm con tin của vua Tần .

      Trong hội nghị ở Mẫn Trì, khi rượu được vài tuần, Tần Vương bèn mượn hơi rượu nói với Triệu Vương rằng: "Bổn Vương nghe nói Triệu Vương rất thiện nghệ về đàn sắt, có thể cho nghe một khúc được chẳng?" Triệu Vương bèn đến giá đàn sắt để khảy đàn. Sử quan của nước Tần bèn bước đến chép rằng: "Ngày này tháng này Tần Vương và Triệu Vương cùng hiệp minh uống rượu. Triệu Vương đã gãy đàn sắt cho Tần Vương nghe". Lạn Tương Như bèn bước đến tâu với vua Tần rằng: "Đại vương tôi cũng biết là Tần Vương rất giỏi về “kích phữu” 擊 缶 (một loại nhạc khí đời Tần dùng để đánh nhịp được nung bằng đất, gọi là "ngõa Phữu 瓦 缶") nên cũng xin Tần Vương cùng đánh nhịp với Đại vương tôi cho vui. Nói đoạn, bèn mang một cái ngõa phữu đến đặt trước mặt vua Tần. Tần Vương sa sầm mặt xuống không muốn đánh nhịp. Lạn Tương Như rút trủy thủ trong tay áo ra, tâu rằng: "Trong vòng năm bước nữa, nếu Đại vương không chịu đánh nhịp thì máu của Lạn Tương Như sẽ nhuốm lên chiếc phữu nầy và nhuốm cả lên mình của Đại vương nữa đó". Các thị vệ bên cạnh vua Tần định giết Lạn Tương Như, ông ta bèn trợn mắt quát to một tiếng làm họ đều kinh hãi lui về sau. Tần Vương cũng không muốn máu nhuộm trong bữa tiệc hiệp minh, nên đành miễn cưỡng đánh nhịp theo tiếng sắt của Triệu Vương. Lạn Tương Như bèn đưa tay ngoắt sử quan lên chép thêm một câu: "Ngày này tháng này, Triệu Vương đàn sắt Tần Vương gỏ phữu đánh nhịp theo tiếng sắt". Quần thần của Tần Vương đề nghị Triệu Vương cắt 15 thành cho Tần Vương để làm quà hữu nghị; Lạn Tương Như nói khi nào nước Tần cắt đô thành Hàm Dương cho nước Triệu để làm qùa thì Triệu sẽ tức khắc dâng 15 thành cho Tần ngay. 

      Suốt buổi tiệc ở Mẫn Trì, cho ta thêm một thành ngữ nữa là MẪN TRÌ CHI HỘI 澠 池 之 會 . chỉ hai bên cứ qua lại, ăn miếng trả miếng như thế, bên nầy nửa cân bên kia tám lạng, không mèo nào chịu nhường mỉu nào cả. Tần ỷ thế mạnh, định đem binh đánh Triệu thì Triệu đã có tướng Liêm Pha đem binh phòng thủ ở biên giới rồi. 

                 

                            

              2. MẪN TRÌ CHI HỘI  澠 池 之 會

     Sau buổi tiệc ở Mẫn Trì, Triệu Vương lại càng trọng dụng và yêu mến Lạn Tương Như hơn, phong ông làm Hữu Thượng Khanh. Liêm Pha rất bất mãn vì mình là đại tướng đã nhiều phen sống chết ở sa trường mà chức vụ lại thấp hơn gả thư sinh chỉ biết sử dụng có ba tất lưỡi, nên dọa rằng sẽ làm nhục Lạn Tương Như trước mặt các đồng liêu. Lạn Tương Như nghe thế nên luôn tìm cách tránh mặt Liêm Pha. Một hôm khi kiệu của ông đang đi trên đường phố Hàm Đan, bỗng gặp phải xe ngựa của Liêm Pha từ đầu kia đi đến, ông bèn ra lệnh cho các Kiệu phu tránh vào trong hẽm, đợi xe ngựa của Liêm Pha qua khỏi rồi mới ra đường lớn về nhà. Các môn khách của ông rất bất mãn mà nói với ông rằng: "Chúng tôi theo phò tá ông là vì thấy ông là người dũng cảm và có đạo đức tốt, nay ông và Liêm Pha chức vụ tương đương nhau mà ông ta chỉ dọa một câu là ông đã sợ đến nỗi không dám đối diện, thế thì chúng tôi còn trông mong gì vào ông nữa. Xin cho cáo biệt". Lạn Tương Như ngăn lại hỏi rằng: "Liêm Pha với Tần Vương ai đáng sợ hơn ai?" Môn khách đáp: "Dĩ nhiên là Tần Vương đáng sợ hơn". Lạn Tương Như bèn nói rằng: "Tần Vương uy vũ là thế, nhưng trước mặt vua Tần và các quần thần tôi cũng đã dám quắt mắt lớn tiếng khiển trách và giữ vững ngọc bích mang về cho Triệu vương. Lạn Tương Như tôi mặc dù tài mọn, nhưng há lại sợ gì Liêm Pha tướng quân hay sao? Chẳng qua, tôi nghĩ rằng: Nước Tần sở dĩ úy kỵ nước Triệu ta là vì có tôi và Liêm Pha tướng quân, một văn một võ cùng nhau phò trợ, nếu nay văn võ bất hòa, xào xáo chống chọi lẫn nhau, không chung lòng giữ nước, há chẳng là dịp tốt cho nước Tần dòm ngó để xâm lấn hay sao?!" Các môn khách nghe thế đều bái phục cho sự biết nhường nhịn vì đại cuộc của Lạn Tương Như. 

      Tin đưa đến tai Liêm Pha. Nghe những lời chí lý hết lòng vì dân vì nước của Lạn Tương Như, Liêm Pha vô cùng hỗ thẹn cho sự ganh tị nhỏ nhen của mình, bèn cởi áo đưa lưng ra, rồi vác một cái cây roi đầy gai góc dùng để đánh phạt người có tội ở trên lưng (gọi là "Phụ Kinh 負 荊"), nhờ người đưa đến quỳ trước cửa nhà Lạn Tương Như mà xin tha lỗi (Thỉnh Tội 請 罪) rằng: "Tôi là người thô lổ, xin Tướng quốc rộng lượng mà bỏ qua cho". Từ đó về sau, hai người thân thiết nhau như là một cặp sinh tử chi giao, và nước Tần nghe tin, càng không dám có ý đồ gì với nước Triệu nữa cả! 

                     

                          

           3.  PHỤ KINH THỈNH TỘI 負 荊 請 罪

      Và từ câu truyện trên đây, cho ta thêm ba thành ngữ nữa: 

       - PHỤ KINH THỈNH TỘI 負 荊 請 罪  là "Đeo roi để xin tội", chỉ làm việc gì đó sai trái mà biết hối lỗi để xin tha thứ một cách chân thành.

       - TƯỚNG TƯỚNG BẤT HÒA 將 相 不 和 : Quan Tướng Quốc hay Thừa Tướng cùng với Tướng Quân đánh trận không hòa thuận với nhau. Chỉ nội bộ xào xáo, lực lượng nồng cốt không hòa thuận nhau. 

       - TƯỚNG TƯỚNG HÒA 將 相 和 là "TƯỚNG QUỐC và TƯỚNG QUÂN hòa thuận nhau" Ý chỉ : Hai thành phần nồng cốt của một đoàn thể, một tổ chức biết hòa hợp với nhau thì sẽ cho ra sức mạnh vạn năng mà không ai dám xem thường cả. 

                                          

   4. TƯỚNG TƯỚNG BẤT HÒA 將相不和            5. TƯỚNG TƯỚNG HÒA 將相和

         5 thành ngữ nêu trên, thông dụng nhất chỉ có HOÀN BÍCH QUY TRIỆU 完 璧 歸 趙  và TƯỚNG TƯỚNG HÒA 將 相 和 mà thôi. 

                                                            杜 紹 德

                                                          Đỗ Chiêu Đức